مهدی اخوان ثالث
مهدی اخوان ثالث، شاعر، نویسنده، پژوهشگر، و فعال سیاسی بود که در سال ۱۳۰۴ در شهر تهران به دنیا آمد. وی در دوران نوجوانی به علت علاقه‌مندی شدید به ادبیات، شعر نوشتن را شروع کرد. اخوان ثالث تحصیلات خود را در دانشگاه تهران و دانشگاه اروپایی‌ها به پایان رساند. وی در دوران تحصیلی خود علاقه زیادی به زبان و ادبیات فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسوی داشت.
اخوان ثالث در سال ۱۳۳۰ با نشر اولین کتاب شعر خود با نام «آواز آتشین» به شهرت رسید. این کتاب با استقبال عمومی روبرو شد و موجب شناخت بیشتر از این شاعر بزرگ شد. او در دوران فعالیت هنری خود، بیش از ۲۰ کتاب شعر منتشر کرد و به عنوان یکی از شاعران بزرگ قرن بیستم شناخته شد.
او به عنوان یکی از فعالان سیاسی در دوران پهلوی دوم نیز شناخته می‌شد. او به دلیل اعتقادات خود در حوزه دموکراسی و حقوق بشر درگیر مشکلات زیادی با نظام قرار گرفت و در طول زندگی خود، بارها بازداشت و حبس شد.
از دیگر فعالیت‌های مهدی اخوان ثالث، می‌توان به تدوین دستورالعمل‌های آموزشی در حوزه ادبیات و شعر فارسی اشاره کرد. وی با تلاش‌های خود موفق شد این دستورالعمل‌ها را تدوین کرده و برای استفاده در آموزش و پرورش به دستگاه‌های آموزشی ارائه دهد. از دیگر کارهای او می‌توان به ترجمه کتاب‌های مختلف از ادبیات جهان و همچنین نگارش مقالات و مطالعات در حوزه شعر و ادبیات اشاره کرد.
با این وجود، اخوان ثالث در طول زندگی خود با مشکلات زیادی درگیر شد. او در دوران نیمه دوم دهه ۵۰ به دلیل دفاع از حقوق بشر و دموکراسی، بازداشت و به زندان فرستاده شد. همچنین در دهه ۶۰ به دلیل فعالیت در حوزه مبارزه با استعمار، از سوی دولت فرانسه محاکمه و به حبس ابد محکوم شد.
علاوه بر فعالیت‌های ادبی و فرهنگی، او به عنوان یکی از فعالان سیاسی و اجتماعی در دوران پیش از انقلاب ایران فعالیت می‌کرد. اخوان ثالث در دهه ۱۳۴۰ به عضویت حزب مردم‌گرایی پیوست و در این حزب فعالیت‌های سیاسی و روزنامه‌نگاری را انجام داد. او در انتخابات مجلس شورای ملی سال ۱۳۴۴ نیز به عنوان نماینده تهران انتخاب شد.
اخوان ثالث در دهه ۱۳۵۰ به دلیل نظرات خود درباره حکومت شاه و سیاست‌های آن، با مشکلاتی مواجه شد. در این دوران، او بارها بازداشت و زندانی شد و از فعالیت‌های سیاسی محروم شد. اما با وجود این مشکلات، او همچنان به فعالیت‌های ادبی خود ادامه داد و آثار بسیاری را در این زمینه خلق کرد.
در دهه ۱۳۶۰، اخوان ثالث با وجود اعتراضات شدید مردم به حکومت پهلوی، به شدت به دولت ایران و سیاست‌های آن معترض شد. در سال ۱۳۶۶، وی به عنوان یکی از اعضای شورای ملی ایران انتخاب شد و در اینجا به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد. اخوان ثالث همچنین در اعتراضات سراسری سال ۱۳۵۷ و انقلاب ۱۳۵۷ در ایران نیز فعال بود.
در ادامه چند بیت نمونه از این مهدی اخوان اشاره شده است
“روزگاری بندگی کردیم با خدا، مگر این آرزو ما بود که شاهد شود آزادی”
“آب و هوای پاییزی خود گذشت و نگرانی زمستانیست که بر دل ما بگذرد”
“نبودی وجودم کند، برگردان دوباره، که ز غایب تنها بی تو ای جان جانانم”
“من با تو همیشه خوشبختم، حتی در تنهایی‌ام هم با تو همراهم”
“می‌دانی، آن طرف خیابان، مردی بود با صورتی سیاه و رگ‌های سرخ، من او را دیدم و خودم را در او یافتم”
“نه گریه، نه زاری، نه دردی بر زبان، نه شکوه، نه شادی، نه ناله بر زبان”
مهدی اخوان ثالث در سال ۱۳۴۵ در یکی از شب‌های زمستانی در شهر تهران درگذشت. علت مرگ او سکته قلبی بود. او در آخرین روزهای زندگی خود درگیر مشکلات جسمانی بود و برای درمان به کلینیک رفته بود، اما متاسفانه در اثر سکته قلبی در بیمارستان درگذشت.
مهدی اخوان ثالث در سن ۶۱ سالگی به دنیا رفت. در زندگی اش، به عنوان یک شاعر برجسته و اندیشمند بزرگ، موفق به خلق اشعاری بسیار زیبا و پرمعنا بود و به یکی از مهم‌ترین نمایندگان شعر نوین فارسی تبدیل شد.